“Değerlendirici (assessor)” kavramı ile Değerlendirme ve Gelişim Merkezi (Assessment & Development Center) uygulamalarında görev alan değerlendirme uzmanlarını kastediyorum. Önce tanımdan başlayalım: bir değerlendirici gözlem yapmak, kaydetmek, sınıflamak ve güvenilir yargılarda bulunmak üzere eğitilmiş kişidir. Bu tanımda yer alan rolleri daha ayrıntılı incelersek;
Gözlem yapmak: Gözlem yapmak, adayların uygulamalar sırasındaki davranışlarının incelenmesini içerir. Adayların niyetlerinin ya da akıllarından geçenlerin tahmin edilmeye çalışmaması gerekir. Değerlendiricinin görevi istenilen yetkinliklerin göstergeleri olan davranışların gözlemini yapmaktır. Jestler ve mimikler de gözlemlenebilir ancak taşıdıkları anlamların her insan için geçerli, kesin ve standart olmamaları nedeniyle değerlendirmede belirleyici olmamalarına çok dikkat edilmelidir.
Kaydetmek: Kaydetmek, adayların söylediklerinin not edilmesi anlamına gelmektedir. Kaydetmenin işlevi, egzersiz sonrasında konuşulanları hatırlayabilmek ve puanlamada veri ve kanıt olarak kullanabilmektir. Kayıt işleminde, konuşulanların olabildiğince çok bir şekilde not edilmesi gerekir. Notlarda aşırı kısaltmalara gidilmemeli ve yorum katılmamalıdır. Kayıt sırasında değerlendirme yapılmamalı, sadece adayların söylediklerinin not alınmasına odaklanılmalıdır. Puanlama aşamasında kanıt olacak bu kayıtların şu üç özelliği taşıması gerekir:
Geçerlilik: Kaydedilen bilgiler ölçümlemeye ve değerlendirilmeye çalışılan yetkinlikle ilgili ve yetkinliğin kapsamına giriyor olmalıdır.
Yeterlilik: Kaydedilen bilgiler ilgili yetkinlikle ilgili yargıda bulunmaya yetecek çoklukta ve kalitede olmalıdır.
Özgünlük: Kaydedilen bilgiler tamamıyla gözlem yapılan adaya ait olmalıdır.Değerlendiricinin genel ifadelerinden oluşmamalıdır.
Sınıflamak: Sınıflamak, doğru davranışların doğru yetkinliklerle eşleştirilmesidir. Gözlem ve kayıt işlemlerinden sonra toplanan tüm bilgilerin hangi yetkinliğe veri teşkil ettiğinin ayrımına gidilmesidir. Sınıflamanın sağlıklı bir şekilde yapılabilmesi için yetkinliklerin tanımlarının, alt yetkinliklerinin ve davranış boyutundaki göstergelerinin eksiksiz ve doğru bir şekilde değerlendirici tarafından öğrenilmiş olması gerekir.